Ovo pitanje mi je postavila pacijentica koja je prije nekoliko dana bila na pomenutom pregledu kod mene a zbog sumnje da sa bebom nešto nije u redu. Moram priznati da nakon više od 25 godina kako radim te preglede da se ne sjećam kad me je to neko pitao te sam odlučio da odgovor podijelim sa svima onima kojih to interesuje ili koji imaju tu dilemu.
Prije svega vaginalne sonde imaju veću frekvenciju koja se kreće od 9 pa čak do 18MHz čija je slika zbog toga sa više detalja nego abdominalne sonde čija frekvenca se kreće od 2 do MHz pa do maksimalnih 8MHz koje imaju matriks sonde. Većini ljudi to ništa ne znači ali je ipak dobro da znaju tu razliku. Sonde sa visokom frekvencijom se koriste kod pregleda gdje je promatrana struktura vrlo blizu sonde a to je slučaj kod vaginalnih pregleda gdje se između ploda i sonde nalazi samo zid materice debljine maksimalno 10mm. Njihova mana je da ne prodiru daleko u dubinu tkiva maksimalno 8cm. S druge strane, sonde sa manjom frekvencom se koriste kada je pretraživana formacija daleko od sonde, više od 10cm a to su tzv. abdominalne sonde. Razlika u kvalitetu slike je velika, te kad smo u mogućnosti koristimo sonde sa visokom frekvencom a to su vaginalni i rektalni pregledi, te pregledi dojke i štitne žlijezde.
Kad je u pitanju obstetricija vaginalni ultrazvučni pregled u prvom tromjesečju je postao temeljni dio bez koga se ne može postaviti definitivna dijagnoza, a detaljni pregled koji se radi na kraju prvog tromjesečja je baziran baš na toj vrsti pregleda jer je plod veličine do 8cm (pa je u dometu sonde) a od sonde ga dijeli samo tanki zid materice. Slika koja se može postići i srednje kvalitetnim ultrazvučnim aparatima je značajno bolja od abdominalnog pregleda najboljim aparatom na svijetu.
Danas nema opravdanog razloga da se fetalni skrining radi abdominalnom sondom. Prosudite i sami kolika je razlika između na snimaka iste bebe sa abdominalnom i sa vaginalnom sondom (u gornjem dijelu slike su podaci o vremenu kad je pregled rađen i kojom sondom).
Prema tome, zapamtite fetalni skrining se radi vaginalnom sondom a takav kvalitet slike abdominalnom sondom se može postići tek u V mjesecu trudnoće, kada je beba barem 5x veća!!!! ( i zato se tek tada radi tzv. „morfološki ultrazvuk“)
Prof. dr. sci. Adem Balić
Spec. ginekologije i akušerstva
Subspec. fetalne medicine i obstetricije
IVF CENTAR „BALIĆ“, Tuzla
